Directeur Museum van de Geest

Resultaatgerichte en ondernemende directeur die in samenwerking de maatschappelijke waarde van Museum van de Geest verder uitbreidt, oog heeft voor de interne organisatie en zorgt voor een financieel gezonde bedrijfsvoering.

Organisatie

"Museum van de Geest biedt een podium voor nieuwe makers die nog te vaak over het hoofd worden gezien. Het zijn makers die mede vanwege hun psychische kwetsbaarheid een ander perspectief op kunst bieden. En dat perspectief mag juist in deze tijd van stereotypering, hokjes denken en polarisatie, niet ontbreken. Het Museum van de Geest biedt 'food for thought' en dat is meer dan ooit nodig." Pauline Meurs, Ambassadeur van het museum en Emeritus-hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Iedereen wil meedoen in de samenleving. Ook mensen met verstandelijke beperkingen of met psychische problemen. Iedereen wil eigen talenten ontwikkelen, mentaal gezond zijn en gewaardeerd worden. Kunst kan daarbij een krachtig hulpmiddel zijn. 40% van de Nederlanders kampt met mentale problemen. Vooral onder jongeren is het een groot probleem. Kijk naar de wachtlijsten in de jeugdzorg en de GGZ. Maar ook bij ouderen is afnemende mentale gezondheid, geheugenverlies en dementie een steeds groter probleem; het aantal ouderen neemt tot 2035 toe tot 25% van de bevolking. Aandacht voor talentontwikkeling van mensen met een (verstandelijke of psychische) beperking blijft achter, terwijl die voor hun inclusie essentieel is. Het gaat dan om meer dan 1 miljoen mensen. Het is tijd om méér aandacht te geven aan waar aandacht voor hoort te zijn.

Museum van de Geest is hét nationale museum voor mentale gezondheid. De missie van het museum is om een bijdrage te leveren aan erkenning, waardering en begrip voor mensen met mentale problemen. Door kunst, ontmoetingen, verwondering en een open debat ontstaat dialoog over en aandacht voor mentale gezondheid.

Het is een museum met twee locaties en in 2025 ook met reizende tentoonstellingen. De locatie Haarlem, in het meer dan 700 jaar oude Dolhuys, concentreert zich op mentale gezondheid, vanuit haar museale taken. De locatie Amsterdam biedt een expositieruimte voor outsiderkunst en faciliteert de ontwikkeling van deze kunst. Op beide locaties wordt de verbinding gemaakt tussen kunst en zorg. De organisatie biedt inspiratie, kennis en beleving en is daarmee een museum, kenniscentrum en ontmoetingsplek in een.

De uitgangspunten voor de komende jaren:

• De organisatie wil een continu uithangbord zijn voor zowel de GGZ, mensen met een (verstandelijke) beperking als ook voor mensen met dementie (VVT-sector).
• Het vertellen van de geschiedenis (ook de recente) van de sectoren met de aanwezigheid van een kenniscentrum Kunst & Zorg voor (preventie)activiteiten en kennisontwikkeling.
• Het stimuleren van talentontwikkeling en tentoonstellen van outsider art bij meerdere musea. We willen bijvoorbeeld een regionale structuur van outsider art realiseren o.a. door de creatief ateliers te verbinden met het museum als de spil van een landelijk platform.

Het plan voor gaat uit van een aantal activiteiten:

• Het organiseren van tentoonstellingen in zowel de locatie Haarlem als Amsterdam met een stapsgewijze groei van de bezoekersaantallen terug naar het oude niveau
• Het organiseren van een rondreizende tentoonstellingen langs geestverwanten (sponsors). We willen graag een regionale structuur van outsider art en museale activiteiten verbinden met een landelijk platform. Ook kunnen delen van tentoonstellingen van het museum rouleren en regionaal worden aangeboden.
• Het stimuleren van de zichtbaarheid en het gesprek over mentale gezondheid door middel van kunst en ontmoetingen. Meer dan 10.000 jongeren bezoeken jaarlijks het museum, waarbij ze stil staan bij mentale gezondheid en hun kijk op de samenleving
• Het uitbreiden van het aantal geestverwanten/sponsoren - o.a. door het verbinden van grote werkgevers voor initiatieven voor mentale gezondheid van hun werknemers.
• Het organiseren van events - bijeenkomsten voor organisaties en bedrijven in het Museum
• Het verhuren van delen van het Museum
• Het verder uitbreiden van de Horeca activiteiten

Onderstaand nog enkele opvallende feiten over Museum van de Geest:

• Focus op Geestelijke Gezondheid: Het museum is niet alleen een plek voor kunst en cultuur, maar biedt ook diepgaande inzichten in de geschiedenis en de evolutie van de geestelijke gezondheidszorg. Het laat zien hoe de maatschappij door de tijd heen omging met mentale aandoeningen, van de middeleeuwen tot de moderne tijd.
• Indrukwekkende Collectie: Het museum beschikt over een indrukwekkende collectie kunst, objecten en archiefmateriaal die de relatie tussen geestelijke gezondheid en kunst verkennen. Het biedt kunstwerken die zijn gemaakt door mensen met psychische aandoeningen, evenals kunst die de thema's van geestelijke gezondheid reflecteert.
• Onderzoek en Bewustwording: Het Museum van de Geest draagt bij aan de maatschappelijke discussie over geestelijke gezondheid door bewustzijn te creëren en taboes te doorbreken. Het fungeert als een platform voor educatie en dialoog over mentale gezondheid, en nodigt bezoekers uit om na te denken over de impact van geestelijke aandoeningen op individuen en de samenleving.
• Samenwerking met Experts: Het museum werkt samen met geestelijke gezondheidsinstellingen, onderzoekers en kunstenaars om een breder perspectief te bieden en actuele onderwerpen rondom geestelijke gezondheid aan te kaarten. Dit zorgt ervoor dat de tentoonstellingen zowel historisch als hedendaags relevant zijn.
• Locatie en Beleving: Gevestigd in het iconische voormalige Dolhuys in Haarlem, biedt het museum een inspirerende en historische locatie, die bezoekers niet alleen een leerervaring biedt, maar ook een reflectie op de geschiedenis van psychische zorg in Nederland.

Deze elementen maken het Museum van de Geest een bijzondere en waardevolle plek voor zowel kunstliefhebbers als mensen die geïnteresseerd zijn in het onderwerp van geestelijke gezondheid.

Situatie en toekomst
Inhoudelijk is Museum van de Geest uniek en niet weg te denken uit onze samenleving. In 2022 was het European Museum of the year dankzij de innovatieve mensgerichte visie en het verleggen van museale standaarden. Financieel verkeerd Museum van de Geest echter in zwaar weer. Na de klap van de Coronapandemie volgde korte tijd later de oorlog in Oekraïne met als gevolg dat de Hermitage (nu H'art) sloot in Amsterdam, waar de Outsider Art huist. Deze klappen, naast de hoge inflatie, hebben de financiële positie van het museum snel verslechterd.

2024 was een overgangsjaar waarin de organisatie flink heeft moeten reorganiseren. Zo is de organisatie gekrompen van 20 naar 9 medewerkers. Er ligt een ambitieus maar realistisch plan voor de komende jaren om Museum van de Geest weer een solide toekomst te bieden.

Het museum gaat begin 2025 over naar een bestuursmodel waarbij de directeur operationeel verantwoordelijk is voor het museum en gesteund wordt door vijf onbezoldigde bestuursleden. De huidige raad van toezicht bestaat eveneens uit vijf leden. Lid zijn onder andere: Marie-Luce Bree, Stephan Valk en Jan van Hoek. Een deel daarvan zal verder gaan als bestuursleden. Daarnaast zijn twee bestuursposities vacant waarvoor we ook de werving zijn gestart.

"Wij zijn een museum dat niet in een hokje past. We laten historisch erfgoed van de GGZ-sector zien, Outsiderkunst van de VG-sector en we zijn een kenniscentrum voor Kunst en Zorg. Samen maken we als enige museum in Nederland mentale gezondheid bespreekbaar."

- Stephan Valk, bestuurslid Museum van de Geest.

Functie

Als directeur van het museum ben je de drijvende kracht achter het succes en de toekomst van de organisatie. Je bent verantwoordelijk voor het ontwikkelen en uitvoeren van het beleid, de bedrijfsvoering, de financiën en het personeel. Je hebt als doel om het museum niet alleen financieel duurzaam te maken, maar ook de maatschappelijke betekenis ervan te versterken.

Regionaal staat het Museum goed bekend en is verdere groei (in bezoekersaantallen) mogelijk. Veel potentie ligt in het meer landelijk op de kaart zetten van het museum middels exposities en tentoonstellingen op locaties in andere regio's.

Als authentiek en inspirerend boegbeeld ben jij het aanspreekpunt voor zowel interne als externe stakeholders en zorg je voor een optimale samenwerking binnen het team èn met de samenwerkingspartners van het museum. Je bent goed in staat om kansrijke ideeën te vertalen naar concrete afspraken en resultaten. Je stelt je vraaggericht op naar sponsoren, fondsen en andere belangrijke financiers en zorgt ervoor dat je tot concrete afspraken komt die het museum en haar maatschappelijk belang ten goede komen.

In de functie van directeur krijg je de leiding over een breed scala aan activiteiten, waaronder:

• Het versterken van de maatschappelijke waarde van het museum en het verder ontwikkelen van een strategisch beleid dat je vertaalt naar concrete plannen en acties.
• Het beheren van de jaarbegrotingen, het opstellen van dekkingsplannen en het werven van fondsen en sponsors.
• Het ontwikkelen van nieuwe, impactvolle activiteiten die passen binnen de missie en visie van het museum.
• Het voeren van een effectief personeelsbeleid en het stimuleren van de samenwerking. Enthousiasmeren en inspireren van het team. Zorgdragen voor een optimale werksfeer.
• Het vertegenwoordigen van het museum op met name nationaal niveau en soms internationaal niveau, waarbij je de belangen van het museum behartigt bij externe partijen.
• Het monitoren van de voortgang van projecte