Voorzitter en Leden Raad van Toezicht

Het Nationaal Slavernijmuseum: een plek die doet

Het Nationaal Slavernijmuseum is niet alleen betekenisvol omdat het er is; het is een museum dat doet, dat bezoekers activeert, met groepen reflecteert, geschiedenis kleur geeft, gemeenschappen samenbrengt, gelijkwaardigheid stimuleert en mensen activeert die gelijkwaardigheid uit te dragen. In 2025 beginnen we met de bouw en de inrichting van het Nationaal Slavernijmuseum, dat in 2030 geopend wordt. Wij zoeken toezichthouders die deze missie helpen tot leven te brengen.

Over het Nationaal Slavernijmuseum
Nederland staat aan de vooravond van een bijzondere mijlpaal in haar culturele en maatschappelijke geschiedenis: de oprichting van het Nationaal Slavernijmuseum (NSM). Voorafgaand aan de opening in 2030 zal het museum tijdelijke tentoonstellingen organiseren en het reeds ingezette participatieproces voortzetten. Met de missie om het volledige verhaal van het Nederlandse slavernijverleden te vertellen, wil het museum bijdragen aan een inclusieve, rechtvaardige en gelijkwaardige samenleving. Alhoewel de trans-Atlantische slavernijgeschiedenis het vertrekpunt is van het Nationaal Slavernijmuseum, is het brede Nederlandse slavernijverleden onderdeel van het museale verhaal.

Het museum, dat wordt ondergebracht in een zelfstandige stichting, zal een breed scala aan functies vervullen: het huisvest een fysieke en digitale collectie, biedt educatieve programma's en organiseert tentoonstellingen. Ook zal een kenniscentrum onderdeel zijn van het museum, waar bezoekers familie- en voorouderonderzoek kunnen doen. Het Nationaal Slavernijmuseum wordt een ontmoetingsplek waar geschiedenis en actuele maatschappelijke thema's samenkomen. Persoonlijke verhalen en de verschillende perspectieven staan centraal in het verhaal dat het museum vertelt, verdeeld over vijf periodes. Zo wil het museum bezoekers informeren, inspireren en activeren door een gelaagde ervaring te bieden waarin verschillende perspectieven en verschillende regio's aan bod komen. Meer informatie over de missie en oprichting van het NSM vind je in het museaal ondernemingsplan 'Vertel het hele verhaal' op onze website.

Opgaven tot 2030
Het Nationaal Slavernijmuseum wordt gerealiseerd op het Java-eiland in Amsterdam. Het gebouw, van ongeveer 9.000 vierkante meter, moet in 2030 opgeleverd worden. In de periode richt de stichting zich op de oprichting en inrichting van de museumorganisatie en op de bouw van het museum.

Belangrijk opgaven in deze periode zijn:

• Organisatie-inrichting en organisatieontwikkeling: de werving van circa 50-70 medewerkers, inclusief specialisten op het gebied van educatie, onderzoek, collectiebeheer, museale programmering en bedrijfsvoering.
• Programmering: het ontwikkelen van tijdelijke tentoonstellingen en activiteiten voorafgaand aan de opening.
• Participatie: het uitbouwen van het participatietraject met gemeenschappen, erfgoedorganisaties en grassroots initiatieven om breed draagvlak te garanderen.
• Fondsenwerving: het verstevigen van de financiële basis via fondsenwerving en samenwerking met publieke en private partijen.
• Digitale basis: het opzetten van een digitale collectie en kenniscentrum als fundament voor het fysieke museum.
• Kenniscentrum: het opbouwen van een (museaal) kenniscentrum, waar bezoekers onderzoek kunnen doen naar hun voorouder- en familiegeschiedenis, dat bijdraagt aan het museumverhaal en dat ingebed wordt in het bestaande landschap van kennisinstellingen.
• Bouw en inrichting: de samenwerking met architecten en de gemeente om het museumgebouw te realiseren en in te richten.

Onderdeel daarvan is het vormgeven van een managementteam met drie hoofdtaken:

• Artistiek-Inhoudelijk: tentoonstellingen, educatieve programma's, collectiebeheer en onderzoek.
• Zakelijk: financieel beheer, fondsenwerving en bedrijfsvoering.
• Communicatie & Relaties: stakeholdermanagement, externe communicatie en verbinding met gemeenschappen.

Rol Raad van Toezicht
Het Nationaal Slavernijmuseum (NSM) wordt ingericht als een stichting. De strategie, bedrijfsvoering en dagelijkse leiding zijn de verantwoordelijkheid van een eenhoofdig bestuur, gevormd door de directeur-bestuurder die tegelijkertijd geworven wordt. De Raad van Toezicht (RvT) vervult drie belangrijke rollen: toezicht houden op de koers en het beleid, het bestuur adviseren en optreden als werkgever van de directeur-bestuurder. De RvT voert deze rollen uit op een professionele en onafhankelijke wijze, met inachtneming van de wet, de Governance Code Cultuur, de statuten van de stichting, overige regelgeving en relevante gedragscodes. Daarbij ziet de RvT erop toe dat het bestuur handelt in overeenstemming met de doelstellingen en het meerjarenprogramma van de stichting. Ook ziet de RvT toe op het onderhouden van een goede relatie met de gemeente Amsterdam en de rijksoverheid. De RvT toont zowel intern als extern een zichtbare betrokkenheid bij de stichting en haar maatschappelijke doelstellingen. Naast het benoemen en ontslaan van de directeur-bestuurder en de externe accountant, draagt de RvT zorg voor een strategisch betrokken en deskundig toezicht. De omvang van de RvT wordt zodanig vastgesteld dat de raad zijn taken effectief en verantwoord kan vervullen, waarbij de raad bestaat uit minimaal drie en maximaal negen leden. Eén van de leden vervult de rol van voorzitter

Samenstelling Raad van Toezicht
De samenstelling van de RvT weerspiegelt zo veel mogelijk de betrokken gemeenschappen uit Europees-Nederland en plekken waarmee Nederland een slavernijverleden deelt. De raad streeft daarnaast naar een passende diversiteit op het gebied van deskundigheid, ervaring, competenties, persoonlijke kwaliteiten, geslacht of genderidentiteit, leeftijd, nationaliteit en (culturele) achtergrond. Deze diversiteit is essentieel om recht te doen aan de missie van het NSM en om het brede maatschappelijk draagvlak te versterken. RvT-leden ontvangen geen bezoldiging voor hun functie, maar hun betrokkenheid wordt erkend als een belangrijke maatschappelijke bijdrage.
De volgende kennisgebieden dienen binnen de RvT te zijn belegd:

• Expertise op het vlak van governance, de governance code cultuur en toezicht.
• Bedrijfskundig-financiële expertise.
• Ervaring met HR-vraagstukken en organisatieontwikkeling.
• Wetenschappelijke expertise op het gebied van het slavernijverleden.
• Een sterk netwerk in betrokken grassroots organisaties in Europees-Nederland, het Caribisch deel van het Koninkrijk, Suriname, het Indisch-Oceanisch gebied, de Indonesisch archipel, Zuid-Afrika en alle andere landen waarmee Nederland een slavernijverleden deelt.
• Museale ervaring en expertise.
• Kennis van het fondsenlandschap binnen de culturele sector.
• Ervaring met gemeentelijke en/of landelijke overheid en de overheden in het Caribisch deel van het Koninkrijk.
• Kennis van (digitale) communicatievormen en strategieën.
• Een netwerk in het maatschappelijke en politieke veld en een netwerk in Caribisch deel van het Koninkrijk en Suriname.

In de onderstaande bijlage is de algemene profielschets voor de vereiste kwaliteiten van alle RvT-leden opgenomen.

Voor dit unieke museum zijn wij op zoek naar een verbindende voorzitter en twee leden Raad van Toezicht; een lid met een bedrijfskundig profiel en een lid met een wetenschappelijk-inhoudelijk profiel.
In het eerste kwartaal 2025 wordt de stichting Nationaal Slavernijmuseum opgericht. Naast de werving van de directeur-bestuurder zoeken wij leden voor de Raad van Toezicht. In eerste instantie zoeken wij een voorzitter en twee leden.

Profiel voorzitter Raad van Toezicht
De voorzitter heeft een coördinerende en verbindende rol binnen de RvT. Daarnaast is de voorzitter een belangrijk klankbord voor de directeur-bestuurder. Naast de algemene kwaliteiten die van alle RvT-leden worden verwacht, beschikt de voorzitter over:

• Uitstekende voorzittersvaardigheden en ervaring met het leiden van vergaderingen en besluitvormingsprocessen, met teamvorming en boardroom dynamiek.
• Het vermogen om een integere, inclusieve en sociaal veilige cultuur binnen de RvT te waarborgen, waarbij alle leden zich gehoord en gewaardeerd voelen.
• Een scherp oog voor governance en de governance code cultuur en ruime ervaring met toezichthouden.
• Ervaring met werkgeverschap en de rol van de remuneratiecommissie.
• De beschikbaarheid en flexibiliteit om de rol intensief te vervullen, inclusief vertegenwoordiging van de RvT naar buiten toe.
• Een goed ontwikkeld netwerk binnen relevante maatschappelijke, culturele en politieke domeinen.

De voorzitter speelt een sleutelrol in het bewaken van de strategische koers en in de samenwerking met de directeur-bestuurder. Daarnaast houdt de voorzitter toezicht op de jaarlijkse evaluatie van de RvT en fungeert hij/zij/x als boegbeeld van het toezichtproces.

Lid met een bedrijfskundig profiel (voorzitter auditcommissie)
Dit lid brengt diepgaande kennis en ervaring mee op het gebied van financiën, risicomanagement en organisatieontwikkeling. Specifieke kwaliteiten zijn:

• Expertise in financieel beleid, begrotingsbeheer en duurzame bedrijfsvoering vanuit een strategische directiefunctie (CFO). Je weet koers en middelen aan elkaar te verbinden.
• Expertise op het vlak van risicomanagement en interne controle.
• Ervaring met het analyseren en beoordelen van jaarrekeningen, financiële rapportages en accountantsverslagen.
• Inzicht in het functioneren van stichtingen, fondsenwervende instellingen en de werking van (semi-) publieke organisaties.
• Ervaring in het samenwerken met externe accountants en interne auditfuncties.